వినాయకుడి నిమజ్జనం రోజున నిర్వహించే పూజా కార్యక్రమాలు ఎంతో పవిత్రంగా మరియు ఆచార సంప్రదాయాలనుసారంగా జరుగుతాయి. వినాయక చవితి పండుగ 11 రోజులు పాటు జరుపుకుంటారు. ఈ సందర్భంగా గణపతిని విరాజిల్లించి, విగ్రహానికి పూజలు చేసి చివరికి నిమజ్జనం చేస్తారు. ఈ పూజా కార్యక్రమాలు ఎలా నిర్వహించాలో, ఏమి చేయాలో అర్ధం చేసుకోవడం అత్యంత ప్రాముఖ్యత వహిస్తుంది.
1. నిమజ్జనం రోజు విశిష్టత:
వినాయక నిమజ్జనం రోజు వినాయకునికి వీడ్కోలు ఇచ్చే రోజు. చవితి నాడు విగ్రహాన్ని ప్రతిష్టించి 10 రోజుల పాటు చేసే పూజలు చివరిరోజు నిమజ్జనంతో ముగుస్తాయి. “గణపతి బాప్పా మోర్యా, పుడ్చ్యా వర్షి లౌకారియ” (పుట్టిన సంవత్సరం తిరిగి రావాలన్న ఆతృత) అనే నినాదాలు వినిపిస్తూ భక్తులు గణపతిని పాలు చెరువుల్లో, నదుల్లో నిమజ్జనం చేస్తారు.
2. ముఖ్యమైన పూజా కార్యక్రమాలు:
- ప్రభాత పూజ: వినాయక నిమజ్జనం రోజు ఉదయం గణపతికి ప్రత్యేక పూజ నిర్వహిస్తారు. ముందు గణపతి విగ్రహం వద్ద అంతర్గత స్నానం (శుద్ధి) చేస్తారు. స్నానం చేయించి, శుభ్రమైన వస్త్రాలు ధరింపజేస్తారు. అప్పుడు పుష్పాలు, దూకుడు ఆకులు, నీరు, పసుపు, కుంకుమ, చందనం, తీర్థం, నైవేద్యం వంటివి ఉంచి పూజ మొదలవుతుంది.
- సహస్రనామార్చన: ఈ పూజలో వినాయకుని సహస్రనామాలతో (వెయ్యి పేర్లతో) అర్చిస్తారు. భక్తులు గణపతికి వీరిపాకులు, పుష్పాలు సమర్పించి, అందుకు ప్రతిస్పందనగా ఆయన ఆశీస్సులు కోరుకుంటారు.
- హోమం: గణపతి హోమం చేయడం చాలా పవిత్రం. ఇది వినాయకుని నిమజ్జనం ముందు శాంతి, సమృద్ధి కోసం నిర్వహిస్తారు. హోమంలో, వినాయకునికి ప్రీతిపాత్రమైన నైవేద్యాలు సమర్పించి, ఆయన ఆశీస్సులను పొందుతారు.
- నైవేద్యం: వినాయక నిమజ్జనం రోజు, ఆయనకు సన్నుపాపా, పులిహోర, ఉండ్రాళ్లు, చక్రపొంగలి, లడ్డూ వంటి పండుగ ప్రత్యేక వంటకాలు సమర్పిస్తారు. ఈ నైవేద్యం, గణపతి ఆశీస్సులతో ప్రసాదంగా భావిస్తారు.
3. నిమజ్జనం కి ముందు పూజలు:
- వీరపూజ: విగ్రహానికి నివాళులు సమర్పించడం, భక్తితో అతన్ని ఆరాధించడం నిమజ్జనం ముందు జరిపే ప్రధాన పూజల్లో ఒకటి. వీర పూజలో, భక్తులు గణపతికి చివరిసారి ప్రత్యేక పూజ చేస్తారు, మరియు ఇష్ట దేవతకు తమ కృతజ్ఞతలను తెలుపుతారు.
- గణపతి సూర్యపూజ: గణపతిని నిమజ్జనం చేయడానికి ముందు, ఆయనకు సూర్యనమస్కారం, సూర్యపూజ నిర్వహిస్తారు. దీనిని చేయడం వల్ల గణపతి ఆశీస్సులతో పాటు సూర్య దేవుని అనుగ్రహం కూడా లభిస్తుంది.
- నీరాజన పూజ: వినాయకుని సన్నిధిలో కర్పూరం మరియు దీపం వెలిగించి నీవార్జనం చేస్తారు. ఇది ఆయనకు అర్పించే చివరి పూజ. దీపం వెలిగించి, గణపతికి “ఆర్తి” చేయడం, ఆ విధంగా భక్తి ప్రదర్శించడం అనేది ఈ పూజ యొక్క ఉద్దేశ్యం.
4. నిమజ్జనం పర్వం:
- నిమజ్జనం శోభాయాత్ర: గణపతి విగ్రహాన్ని నిమజ్జనం చేయడానికి ప్రత్యేకంగా తయారుచేసిన వాహనాల్లో ఉంచి, ఊరేగింపు నిర్వహిస్తారు. ఈ శోభాయాత్రలో భక్తులు జెండాలు, పూలమాలలు, గణపతికి ప్రీతిపాత్రమైన ఇతర అలంకారాలతో పాల్గొంటారు. “గణపతి బాప్పా మోర్యా” నినాదాలతో ఊరేగింపు సందడి చేస్తుంది.
- శాంతి, శ్రద్ధతో గణపతిని వీడ్కోలు: భక్తులు గణపతికి నిమజ్జనం చేయడానికి చేరుకుంటారు. సముద్రంలో లేదా నదిలోకి, లేదా సమీపంలోని చెరువు, నీటి వనరులలో గణపతిని నిమజ్జనం చేస్తారు. భక్తులు ఆ సమయంలో వినాయకుని ఆశీస్సులు కోరుకుంటూ, అతనికి వీడ్కోలు చెబుతారు.
- మూసిన చక్రం: గణపతి నిమజ్జనం పూర్తి కాగానే, పండుగ ముగిసిన తర్వాత అతడిని తిరిగి భవిష్యత్తులో స్వాగతించడానికి భక్తులు ఉత్సాహంగా ఎదురుచూస్తారు. ఆ విధంగా గణపతి పూజ ఒక సంవత్సరం నుండి మరొక సంవత్సరం వరకు సాగుతుంది.
5. పర్యావరణం మరియు సంప్రదాయాలు:
ఇప్పట్లో ఎక్కువగా వినిపించే అంశం పర్యావరణహిత వినాయక నిమజ్జనం. ఇప్పుడు మట్టి వినాయక విగ్రహాల వినియోగం పెరుగుతుంది. రసాయనాలతో తయారైన వినాయకుడి విగ్రహాలు నీటిని కాలుష్యం చేస్తాయని, పర్యావరణాన్ని కాపాడాలని భావించి మట్టి విగ్రహాల వైపు భక్తులు అడుగులు వేస్తున్నారు.
6. ప్రధాన సూత్రాలు:
- శ్రద్ధ: పూజా కార్యక్రమాలలో పాల్గొనే భక్తులు పూర్తి శ్రద్ధతో, భక్తితో వినాయకుని పూజించాలి. గణపతి భక్తి అన్నది నిరంతరం ఉండాలి.
- సంప్రదాయాన్ని పాటించడం: సంప్రదాయాలను, పెద్దలు చెప్పిన విధానాలను పాటిస్తూ వినాయక నిమజ్జనం జరపడం మహా పవిత్రంగా భావిస్తారు. పెద్దలు చెప్పిన పద్ధతుల ప్రకారం పూజలు నిర్వహిస్తే గణపతి కృప కలుగుతుందని నమ్ముతారు.
7. గణపతికి కృతజ్ఞతలు:
నిమజ్జనం కార్యక్రమంలో ముఖ్యమైన అంశం గణపతికి కృతజ్ఞతలు చెప్పడం. వినాయకుడు ఆ ఇంట్లో అనేక సానుకూల మార్పులను తీసుకువస్తాడని భక్తులు నమ్ముతారు. అందుకే పండుగ చివరికి ఆయనకు కృతజ్ఞతలు తెలుపుతూ, నిమజ్జనానికి సిద్ధం అవుతారు.
8. ముగింపు:
వినాయక నిమజ్జనం భక్తి, ఆనందం, మరియు పూజా సంప్రదాయాల సమ్మేళనంగా ఉంటాయి. వినాయకుని ఆశీస్సులతో సంవత్సరాంతం సుఖసంతోషాలతో గడుపుతారని భక్తులు ఆశిస్తారు.
గమనిక: ఈ సమాచారం సాధారణ సమాచారం మాత్రమే. వివరాల కోసం మీరు మీ స్థానిక పూజారిని సంప్రదించవచ్చు.
